Minisłownik

BELL BOTTOMS (DZWONY)

Krój spodni dżinsowych, który powstał w latach 60 i stał się szczególnie popularny w latach 70za sprawą marek takich jak Landlubber Jeans. Spodnie wtym kroju były obcisłe w pasie i w udach, a nogawki rozszerzały się od kolan w dół. Nazwa "dzwony" związana jest prawdopodobnie z tym, że z profilu nogawki tych spodni przypominają kształtem dzwon lub trąbkę.

BLACK-BLACK DENIM

Rodzaj tkaniny dżinsowej, wykonanej z użyciem czarnej (a nie niebieskiej) nitki osnowowej. Tkanina jest również farbowana na czarno po utkaniu, dzięki czemu materiał jest rzeczywiście czarny, a nie szary.

CASTE

Termin oznaczający odcień denimu. W zależności od zastosowanej techniki oraz barwnika, niebieski dżins może mieć czarny, brązowy, szary, zielony, czerwony lub żółty połysk.

CONE MILLS

Przędzalnia bawełny w Greensboro w Karolinie Północnej, która rozpoczęła produkcję tkaniny dżinsowej w roku 1895. Do dziś pozostaje jednym z największych producentów dżinsu na świecie.

DIAGONAL LEWOSKRĘTNY (LEFT-HAND TWILL)

Znany również pod nazwą Twil, to splot, w którym włókna układają się od górnego lewego rogu tkaniny do prawego dolnego rogu. Firma Lee stosuje diagonal lewoskrętny, jako swój podstawowy rodzaj tkaniny dżinsowej. Po wypraniu, materiał ten jest na ogół bardziej miękki w dotyku niż diagonal prawoskrętny.

DIAGONAL PRAWOSKRĘTNY (RIGHT-HAND TWILL)

Większość tkanin dżinsowych to tzw. diagonal o splocie prawoskrętnym, w którym włókna układają się od lewej do prawej i z dołu do góry. Dawniej była standardowa technika tkacka; przędze z motków pojedynczych tkano prawoskrętnie, a z motków podwójnych lewoskrętnie.

DŻINSY Z PIĘCIOMA KIESZENIAMI (FIVE POCKET JEANS)

Jeden z najbardziej popularnych rodzajów spodni dżinsowych, wyposażony w dwie kieszenie przednie, dwie kieszenie tylne oraz kieszeń na monety umieszczoną w prawej kieszeni przedniej.

GUZIK (BUTTON)

Tradycyjny guzik do spodni dżinsowych składa się z dwóch elementów: krótkiego trzpienia przytwierdzonego do tkaniny oraz połączonej z nim, okrągłej części widocznej od zewnątrz. Guziki wykonywane są zazwyczaj ze stopów metali takich jak miedź, mosiądz czy aluminium. Na części frontowej umieszczane są logotypy lub inicjały marki. Niektóre guziki o konstrukcji trzyelementowej wyposażone są również w ruchomą główkę, która ułatwia zapinanie.

GUZIKI DO SZELEK (SUSPENDER BUTTONS)

Guziki wszywane w pasie spodni, służące do przypinania szelek. Straciły na popularności w latach 30, kiedy zaczęto rezygnować z ich stosowania, aby ułatwić noszenie pasków. Jednakże wieluproducentów stosowało zdejmowane guziki, aby dać klientom możliwość noszenia szelek.

INDYGO (INDIGO)

Barwnik stosowany do koloryzowania dżinsu, pierwotnie pozyskiwany z indygowca barwierskiego. W roku 1897 strukturę chemiczną tego barwnika zbadał Adolf Bayer, a 14 lat później udało się wytworzyć jego sztuczną wersję. Najbardziej charakterystyczne cechy tego barwnika tomocny,wyrazisty kolor, odporność na wodę i światło słoneczne, postępujące blaknięcie oraz brak zdolnoścido całkowitej penetracji włókien. Dzięki wymienionym powyżej właściwościom barwnika indygo, odzież dżinsowa barwiona z jego wykorzystaniem charakteryzuje się niejednolitym i indywidualnym wyglądem. Przed rokiem 1920 spodnie dżinsowe barwiono na ogół barwnikiem naturalnym. Spodnie takie charakteryzowały się nieco jaśniejszym odcieniem oraz czerwonym odcieniem, co można stwierdzić porównując egzemplarz klasyczny z modelem współczesnym. W późniejszym okresie, odcień stał sie bardziej niebieski, głównie za sprawą barwników siarkowych. Większość stosowanych współcześnie barwników indygo to produkty syntetyczne.

KHAKI

W latach 90 spodnie typu chinos lub wojskowe spodnie w kolorze khaki lub oliwkowym stały się popularną alternatywą dla dżinsów.

KIESZONKA NA DROBNE (COIN POCKET)

Piąta kieszonka z przodu spodni dżinsowych, zwana również kieszonką na zegarek. Pełni funkcję użytkową i umieszczana jest zazwyczaj w prawej przedniej kieszeni spodni. Przyczyniła się d powstania angielskiego określenie five-pocket jeans, czyli dżinsy z pięcioma kieszeniami.

KRAJKA (SELVAGE)

Znana również, jako Redline lub Aka-Mimi. Pierwotnie określana terminem self-edge, krajka to wąski, ciasno spleciony pas materiału po obu stronach tkaniny dżinsowej, położony równolegle do osnowy. Jej zadaniem jest zapobieganie rozplataniu się tkaniny. Na starych, 28 lub 30 calowych krosnach czółenkowych wytwarzano dżins z zamkniętą krajką, podczas gdy na współczesnych, większych krosnach przędza wątku obcinana jest z każdym przerzutem, dzięki czemu powstaje tzw. krajka grzywkowa. Przędzalnia Cone Mills stosowała barwione nici do oznaczania konkretnych tkanin stosowanych przez swoich klientów strategicznych.

KRÓJ (SILHOUETTE)

Określenie kształtu odzieży (np. nogawka rozszerzana, krój luźny, biodrówki itp.)

OSNOWA (WARP)

Podłużne, pionowe nici wplatane między nici wątku. Przeważnie bardziej skręcone i wytrzymalsze od nici wątku. W tkaninach dżinsowych, osnowa biegnie równolegle do krajki i barwiona jest na kolor indygo.

PATKA (CINCH BACK)

Pasek ze sprzączką wszyty z tyłu spodni, w okresie przed rozpowszechnieniem się klasycznych pasków do spodni stosowany w dżinsach do zmniejszenia luzu w pasie.

PUMEKS (PUMICE STONES)

Kamienie pochodzenia wulkanicznego, stosowane w praniu fabrycznym odzieży. Pumeks zyskał popularność ze względu na swoją wytrzymałość oraz niewielką masę. Zanim zaczęto stosować pumeks, do prania dodawano kamienie, plastik, buty oraz wszelkie inne materiały, które były akurat dostępne. Pranie fabryczne ma na celu zmiękczenie oraz podniszczenie tkanin.

ROZPOREK NA SUWAK (ZIP)

Sposób zapinania spodni dżinsowych stanowiący alternatywę dla guzików Na początku uważano to rozwiązanie za potencjalnie niebezpieczne, jednakże szybko zyskało ono na popularności.

SANFORYZACJA (SANFORIZATION)

Inaczej wykurczanie. Proces, który ogranicza kurczliwość i rozciągliwość tkanin do 1%. Polega między innymi na rozciąganiu i manipulacji tkaniną dżinsową przed poddaniem jej praniu."Surowe", niewykurczane dżinsy kurczą się w pierwszym praniu o co najmniej 7-10%, a następniedalej kurczą się nieznacznie nawet do trzeciego prania. Firma Sanforize Co. opracowała tę technologię w 1920 roku i opatentowała ją w roku 1928.

SKRĘT NOGAWKI (LEG TWIST)

Jest to problem, który dotyczy wielu klasycznych dżinsów. Jest to naturalna tendencja tkaniny do skręcania się w kierunku splotu. Stefano Aldighieri, Dyrektor działu Tkaninil Obróbki w LSandamp;Co.,wyjaśnia ten proces następująco: „Spodnie dżinsowe wykonywane z diagonalu prawoskrętnego - linia włókien skierowana jest w prawo i do góry. Podczas tkania, tkanina jest praktycznie prostowana na siłę, prostopadle do karajki, a jednocześnie jej struktura pozostaje skręcona. Następnie, tkanina cięta jest na płasko. W dawnych czasach, w firmie LSandamp;Co. kroje wycinano wzdłuż krajki. Podczas prania, tkanina próbuje powrócić do naturalnego ułożenia i "ściąga się" w kierunku splotu. Stąd właśnie biorą się skręcone nogawki, jest to wynik ruchu tkaniny. Problem ten wyeliminowano w latach 70 poprzez stosowanie metody anti-twist(polegającej na przywróceniu dżinsu do kształtu, jaki tkanina uzyskuje po praniu).

SPLOT

To sposób tkania materiału, dzięki któremu uzyskujemy różnego rodzaju konstrukcję- od ciasno zbitej (sztywny i nie przepuszczający powietrze denim) do luźnej (miękki, przewiewny i przyjemny w dotyku).

TKANINA DUAL RING-SPUN (PRZĘDZA OBRĄCZKOWA)

Tkanina, której zarówno wątek jak i osnowa wykonane są z przędzy ringspun (obrączkowej). Tkanina taka jest znacznie bardziej miękka i ma zdecydowanie wyraźniejszą fakturę niż tkanina typu open-end. Jest to klasyczny proces wytwarzania przędzy, mniej wydajny i droższy. Ale tkanina z takiej przędzy jest bardziej wytrzymała i ma ciekawszą fakturę. Tkanina ta stosowana jest na ogół przezdroższe marki z segmentu premium.

SZEW BARTACK (BARTACK)

Rodzaj szwu służący do wzmocnienia szczególnie obciążonych elementów odzieży dżinsowej - stosowany zazwyczaj w okolicach suwaków oraz otwarć kieszeni.

SZLUFKI (BELT LOOPS)

Szlufki zastosowano po raz pierwszy w roku 1922, Dzięki nim, pasek noszony do spodni nie zsuwał się. Pomimo stosowania szlufek, wczesne modele w dalszym ciągu wyposażano w patki i szelki. Klasyczne dżinsy mają zazwyczaj pięć szlufek - dwie z przodu nad kieszeniami, dwie na biodrach i jedną z tyłu. Dżinsy WRANGLER posiadają zazwyczaj 7 szlufek.

ŚCIEG ŁAŃCUSZKOWY(CHAIN STITCHING)

Ścieg składający się z szeregu pętli tworzących wzór podobny do łańcuszka. Stosowanie tego ściegu powoduje inny rozkład napięć po obu stronach tkaniny oraz pozwala uzyskać "efekt liny", który w pełni ukazuje piękno starzonego, niebieskiego dżinsu.

WRAŻENIA DOTYKOWE (HAND TOUCH)

Określenie tego, jak odbieramy tkaninę w dotyku. Subiektywna ocena tego, jakie wrażenie tkanina robi w dotyku oraz jak się "zachowuje" pomaga określić, czy nadaję się ona do konkretnego zastosowania. Stosowane są różne określenia, takie jak: krucha, miękka, leista, gładka, sprężysta, sztywna, chłodna, ciepła, szorstka, twarda, bezwładna, mydlana itp. Czynnik ten jest w znacznym stopniu zależny od obróbki wykończeniowej oraz tego, jaki rodzaj prania fabrycznego lub apretury zostanie zastosowany.

YARN DYE

Tkanina, której przędza została poddana barwieniu przed utkaniem. Dżins to tkanina typu yarn dye